Қазақстанда АбКДС-ВГВ-Хиб-ИПВ вакцинасы

Дифтерия — Corynebacterium diphtheria коринебактериясы тудыратын жұқпалы ауру, ол, ең алдымен, тамақ пен жоғарғы тыныс алу жолдарын зақымдайды да, басқа мүшелерді бүлдіретін токсин шығарады. Ауру тікелей физикалық байланыс арқылы немесе тыныс алу, жөтелу немесе түшкіру кезінде беріледі.

Инфекциядан кейін бактерия адам ағзасына 5-7 күн ішінде таралады. Белгілер әдетте инфекциядан кейін 2-3 аптадан кейін пайда болады:

• тамақтың ауыруы 
• субфебрильді қызба 
• мойын лимфа түйіндерінің ісінуі 
• Жоғары температура фонында бездердегі сұр немесе ақ пленка жабыны

Асқынулар

Дифтерия токсині тамақ пен бездерде өлі тіндердің мембранасының жиналуын тудырады, жұту мен тыныс алуды қиындатады.

Дифтериядан болатын асқынулар:

- миокардит

- перифериялық нейропатия

- бүйректің зақымдануы

- инфекциялық-уытты шок

Әрбір оныншы науқас қайтыс болады⠀

Вакцинацияның арқасында дифтерияның асқынуын болдырмауға болады.

Сіреспе – бұл Clostridium tetani бактерияларының спораларымен байланыс арқылы берілетін жұқпалы ауру. Олар бүкіл әлемде топырақта және жануарлардың ішек жолдарында болады және көптеген субстанцияларды және заттарды ластауы мүмкін. Сіреспені қоздыратын бактериялар көп кездесетіндіктен ауруды жою мүмкін емес.

Сіреспенің инкубациялық кезеңі 10-нан 45 күнге дейін созылуы мүмкін. Көбінесе алғашқы белгілер 20-25 күнде байқалады:

• жақтың қимылсыздығы 
• жұтынудың қиындауы 
• мазасыздық
• тітіркену
• бас ауруы
• тоникалық құрысулар

Асқынулар

Барлық жастағы адамдар сіреспе жұқтыруы мүмкін, бірақ егер аналар сіреспеден вакцинамен қорғалмаса, ауру жаңа туған нәрестелер мен олардың аналарында жиі және ауыр түрде кездеседі.

Сіреспе асқынулары:

- бронхит

- пневмония 

- миокард инфарктісі 

- сепсис

- сүйектердің автосынуы

- бұлшық еттердің сүйектен бөлінуі

- тамыр тромбозы

- өкпе ісінуі

Вакцинацияның арқасында сіреспе асқынуларын болдырмауға болады.

Көкжөтел — бұл ауыз қуысында, мұрында және көмейде өмір сүретін Bordetella pertussis бактериясынан туындаған өте жұқпалы тыныс алу ауруы. Ауру — нәрестелер үшін ең қауіпті және адамнан адамға оңай таралады, негізінен жөтелгенде немесе түшкіргенде ауа тамшылары арқылы таралады.

Алғашқы белгілер инфекциядан 7-10 күн өткен соң пайда болады:

• қызу,
• тұмау,
• жөтел.

Көбінесе әдеттегі жөтел булықпа және қалшылдатқан жөтелге айналады. Емделмеген пациенттер, жөтел пайда болғаннан кейін, үш апта немесе одан да көп уақыт бойы жұқпалы болуы мүмкін.

Асқынулар

Әсіресе, бұл асқынулар балаларда жиі кездеседі:

- пневмония,

- конвульсиялар,

- энцефалопатия,

- мидың зақымдануы,

- тыныстың тоқтауы.

 

Вакцинация арқылы көкжөтелдің асқынуын болдырмауға болады.

В гепатиті – бұл бауырдың өмірге қауіпті жұқпалы ауруы, оның қоздырғышы В гепатиті вирусы (HBV).

В гепатиті көбінесе анадан балаға босану кезінде (перинатальды берілу) немесе отбасылық шеңберде көлденең берілу нәтижесінде (жұқтырған қанмен байланыс), әсіресе бес жасқа дейінгі балалар арасында беріледі.

В гепатиті сонымен қатар инемен инъекциялау, татуировка жасау, пирсинг және жұқтырған қан мен биологиялық сұйықтықтармен, соның ішінде сілекей, етеккір және вагинальды бөліну және ұрық сұйықтығымен байланыс арқылы беріледі.

Көп жағдайда бастапқы инфекция симптомсыз ағымды болады. Дегенмен, кейбір пациенттерде бірнеше аптаға созылатын айқын белгілері бар жіті жағдайлар сақталады:

• терінің және склераның сарғаюы,
• зәрді қоюлануы,
• қатты әлсіздік,
• жүрек айнуы,
• құсу,
• іштің ауыруы.

Асқынулар

Сирек жағдайларда жедел гепатит өлім қаупі бар жедел бауыр жеткіліксіздігінің дамуына әкелуі мүмкін.

В гепатиті вирусы созылмалы жұқпалы бауыр ауруын тудыруы мүмкін, ол уақыт өте келе циррозға (бауырдың тыртықтануы) немесе бауыр қатерлі ісігіне айналуы мүмкін.

В гепатитінің асқынуын вакцинация арқылы болдырмауға болады.

b (Hib) типті гемофильді таяқша — бұл ауыр пневмония, менингит және басқа да инвазивті ауруларға жауап беретін бактерия, тек 5 жасқа дейінгі балаларда болады. Ол жұқтырған адамнан сезімтал адамға ауа жолдары арқылы беріледі.

Инкубациялық кезеңнің ұзақтығын анықтау қиын, өйткені бұл инфекция басқа аурулар арқылы көрінеді. Көбінесе бұл тыныс алу жүйесіне әсер етеді, тыныс алу органдарының ауруларын тудырады:

• трахеит,
• синусит,
• бронхит.

Балалық шақта гемофильді инфекция көбінесе жоғарғы тыныс жолдарының және жүйке жүйесінің зақымдалуымен жүреді, ал ересектерде гемофильді таяқшадан туындаған пневмония жиі кездеседі.

Асқынулар

Гемофильді инфекция келесі клиникалық формаларда пайда болуы мүмкін:

- іріңді менингит,

- ауыр пневмония,

- септицемия,

- көмекейдің қабынуы (эпиглоттит),

- іріңді артрит.

 

Вакциналар денсаулық сақтау саласындағы жалғыз әдіс болып табылады, бұл b типті гемофильді инфекциядан туындаған ауыр аурулардың алдын алады.

Вакцинацияның арқасында дифтерияның асқынуын болдырмауға болады.

Полиомиелит — бұл жүйке жүйесіне әсер ететін және бірнеше сағат ішінде қайтымсыз сал ауруына әкелуі мүмкін вирус тудыратын өте жұқпалы ауру.

Полиомиелит адамнан адамға таралады: вирус ағзаға ауыз арқылы еніп, ішекте көбейеді. Содан кейін ол қоршаған ортаға нәжіс арқылы енеді, онда ол қауымдастық ішінде тез таралуы мүмкін, әсіресе нашар гигиена мен антисанитарлық жағдайда таралады.

Жұқтырған адамдардың көпшілігінде (90%) белгілері жоқ немесе әлсіз және әдетте танылмаған болды. Басқаларында алғашқы белгілер:

• қызба,
• шаршау,
• бас ауруы,
• құсу,
• желке сіреспесі,
• аяқ-қолдарының ауырсынуы.

Полиомиелитке қарсы дәрі-дәрмектер жоқ, симптомдарды жеңілдету үшін тек емдеу әдісі бар.

Асқынулар

Полиомиелиттің асқынулары көп және парездер мен сал ауруының дамуымен байланысты:

- полиомиелиттік сал ауруы

- пневмония

- миокардит

- асқазанның жедел кеңеюі

- асқазан-ішектен қан кету

- ішек өтімсіздігі

Полиомиелиттің асқынуын вакцинация арқылы болдырмауға болады.

• Гексаксим ® вакцинасын алдыңғы енгізуінде анафилактикалық реакциялар
• вакцинаның кез келген белсенді немесе қосымша заттарына (глутаральдегид, формальдегид, неомицин, стрептомицин және полимиксин В), кез келген көкжөтелге қарсы вакциналарға, сондай-ақ құрамында сол белсенді немесе қосымша заттар бар вакциналарға аса жоғары сезімталдық реакциялары.
• құрамында көкжөтел компоненті (тұтас жасушалы немесе ацеллюлярлы) бар вакцинаны алдыңғы енгізгеннен кейін 7 күн ішінде орын алған этиологиясы белгісіз энцефалопатия. Бұл жағдайда көкжөтел вакцинасын тоқтату керек және баланы тек дифтерияға, сіреспеге, В гепатитіне, полиомиелитке және b типті Haemophilus influenzae тудыратын инфекцияға қарсы вакцинамен вакцинациялау керек.
• құрамында көкжөтел компоненті бар вакциналарды үдемелі неврологиялық бұзылулары бар және жағдайы тұрақтанғанға дейін бақыланбайтын эпилепсиясы бар адамдарға вакцинацияның пайдасы қауіп-қатерден едәуір асып кеткен жағдайда енгізуге болмайды