Есесін толтырушы вакцинация

Кесте бойынша: 2 рет – перзентханада 1-4-ші күні және 6-7 жаста (бірінші сыныпта).

Егер БЦЖ перзентханада жасалмаса, оны тұрғылықты жердегі емханада алуға болады.

Маңызды: екі айлық жастан бастап бұл екпе тек Манту сынамасынан кейін жасалады. 

Екінші БЦЖ әрдайым тек Манту сынамасынан кейін жасалады. 7 жастан кейін БЦЖ жасалмайды.

Кесте бойынша: 3 рет – перзентханада 2-4-ші күні (моновакцина), 2 және 4 айда аралас вакцина құрамында.

Егер бала осы екпені перзентханада алмаған болса, онда алты жасқа дейінгі кесте келесідей: 0-2-4 — бірінші вакцина, содан кейін тағы екі вакцина, әрқайсысы 2 айлық аралықпен.

Егер бала алты жасқа дейін осы екпені алмаған болса, онда алты жастан кейінгі кесте келесідей: 0-1-6 — бірінші екпе, бірінші және екінші екпе арасындағы аралық — 1 ай, екінші және үшінші екпе арасындағы аралық — 5 ай.

ВГВ-ға қарсы екпе қазақстандық күнтізбеге 1999 жылы енгізілді. 15 жастан асқан және вакцина алып үлгермеген немесе вакцина алған-алмағанын білмейтіндер үшін алдымен ВГВ-ға маркерлік диагностика жүргізіледі. Оң нәтиже шықса, вакцинация жүргізілмейді.

Бұл екпені 15 жасқа дейінгі балалар және қатер тобындағылар (ВГВ ошақтарында байланыста болған адамдар; медицина қызметкерлері мен медициналық ЖОО студенттері; қан реципиенттері; алғаш анықталған АИТВ жұқтырғандар; гемодиализдегі және трансплантация күтіп жүрген науқастар; онкогематология науқастары және иммуносупрессивті ем қабылдаушылар) тегін ала алады.

Кесте бойынша: 4 рет – 2 және 4 айда 6 компонентті вакцина (АбКДС-ИПВ-Hib-ВГВ). 3 және 18 айда - 5 компонентті вакцина (АбКДС-ИПВ-Hib). Мұндай кестені бала 3 жасқа толғанға дейін қолдануға болады.

3 жастан 7 жасқа дейін: 2 айлық аралықпен екі екпе, үшінші - екіншісінен кейін 6-12 айдан соң.

АбКДС-ИПВ-Hib-ВГВ және АбКДС-ИПВ-Hib — дифтерия анатоксинінің үлесі жоғары вакциналар, тек балаларға қолданылады. Вакцинаның қолжетімділігіне қарай есесін толтырушы вакцинация үшін аралас АбКДС-ИПВ-Hib-ВГВ орнына аралас АбКДС-ИПВ-Hib және бөлек ВГВ моновакцинасы қолданыла алады.

7 жастан 16 жасқа дейін: 1 айлық аралықпен дифтериялық анатоксин үлесі төмен 2 АбКДС екпесі, 6-12 айдан кейін үшінші екпе жасалады.

АбКДС құрамында тек көкжөтелге, дифтерияға және сіреспеге қарсы компоненттер ғана бар. Полиомиелитке, b типті гемофильдік инфекцияға және В вирустық гепатитіне қарсы компоненттер бұл вакцинаға КІРМЕЙДІ.

Маңызды: аталған инфекциялардың ішінде Қазақстанда В гепатитіне қарсы моновакциналар ғана бөлек сатып алынады.Полиомиелитке (ИПВ) және b типті гемофильдік инфекцияға (Hib) қарсы компоненттерді тек құрамында АбКДС бар аралас вакциналардан ғана табуға болады. Осы аралас АбКДС вакциналары (жасушасыз көкжөтел компоненті бар) Ұлттық екпелер күнтізбесіне 2013 жылы енгізілді. 2013 жылға дейін Қазақстанда толық жасушалы АКДС вакцинасы қолданылды.

Кесте бойынша: 6 жаста.

Егер есесін толтыру кестесі қолданылса, онда бала алдымен АбКДС-ИПВ-Hib (немесе АбКДС-ИПВ-Hib-ВГВ) екпесінің 3 дозасын, бір жылдан кейін дифтерия анатоксинінің үлесі төмен АбКДС екпесін алады.

Кесте бойынша: 16 жаста, содан кейін 10 жыл сайын ревакцинация.

Егер 16 жасқа дейін бірде-бір АбКДС екпесін алу мүмкін болмаса, 16 жастан бастап тек АДС-М екпесін ғана тегін алуға болады.

Кесте бойынша: 12 айда.

Есесін толтыру кестесін қолдану кезінде аралас АбКДС-ИПВ-Hib немесе АбКДС-ИПВ-Hib-ВГВ екпесінің құрамындағы полиомиелитке қарсы әсерсіздендірілген вакцинаның кем дегенде 1 дозасынан кейін алу ұсынылады. ОПВ тек 14 жасқа дейінгі балаларға қолданылады.

Кесте бойынша: 2 рет — 12-15 айда және 6 жаста.

Егер бала бірінші вакцинаны уақытында алмаса, алдымен өткізіп алған екпе жасалады, содан кейін екінші екпе кесте бойынша 6 жаста жасалады. Бұрын ҚҚП алмаған 6 жастан асқан балаға және ересекке кем дегенде 6 айлық аралықпен екі екпе жасалады.

Аралас ҚҚП вакцинасы Ұлттық күнтізбеге 2007 жылы енгізілді. Бұған дейін қазақстандық балалар қызылша мен қызамыққа қарсы моновакциналар алған.

Кесте бойынша: 3 рет — 2, 4 және 12-15 айда.

Бір жасқа дейін пневмококқа қарсы бір екпе алған 1-2 жасар балалар: алдыңғы екпеден кейін кемінде 4 ай аралықпен екінші екпе алады.

Осы екпені бір жасқа дейін алмаған 1-2 жасар балалар: кемінде 4 айлық аралықпен екі рет екпе алады.

Пневмококтік инфекцияға қарсы екпе алмаған 2-5 жасар балалар: бір рет екпе алады.

Бұл вакцинаны Ұлттық күнтізбеге енгізу 2010 жылы басталып, 2015 жылы аяқталды. Бұл екпе 5 жасқа дейінгі балаларға тегін жасалады. 5 жастан асқан балалар мен ересектер оны емханада немесе жеке меншік егу бөлмелерінде ақылы түрде ала алады.

Кесте бойынша: 2 және 2,5 жаста.

Бұл вакцина 2000 жылдардың басында енгізіле бастады. Ол облыстық бюджеттер есебінен сатып алынады, сондықтан, Ұлттық күнтізбеге енбеген. Дегенмен, оны Қазақстанның барлық дерлік өңірлерінде алуға болады.

Бұл екпені қазақстандықтардың бірнеше санаттары тегін ала алады:

- 2 жасар балалар;

- 14 жасқа дейінгі (қоса алғанда) АИТВ ошағында байланыста болған адамдар;

- В және С вирустық гепатиттеріне шалдыққан 14 жасқа толмаған балалар ремиссия кезінде.

Есесін толтыру вакцинациясын жүргізу тәртібі бірнеше факторларға тәуелді және емдеуші дәрігермен талқылануы тиіс.

Дозалар арасында сақталатын ең қысқа уақыт аралықтарын ескеріңіз, мүмкіндік болса, дәрігерге жиі-жиі бара бермеу үшін бір күнде бірнеше вакцина алыңыз. Сонымен бірге эпидемиологиялық жағдайды да ескерген жөн. Мысалы, қазіргі таңда біздің өңірде өршіп тұрған індеттерді ескере отырып, баланы қызылша мен полиомиелиттен тез арада қорғау керек.

Вакцинация тәртібіне қатысты есте сақтайтын басты ереже — ОПВ вакцинасы әрдайым кем дегенде бір ИПВ дозасынан кейін қолданылады.

Мысал: үш жасар балаға тек перзентханада ғана екпе салынған (БЦЖ және ВГВ-ға қарсы вакцина алған).

Есесін толтырушы вакцинация кестесінің мысалы:

0-күн: ҚҚП, гекса-вакцина (АбКДС-Хиб-ИПВ-ВГВ), Пневмо

0 күн + 2 ай: гекса-вакцина (АбКДС-Хиб-ИПВ-ВГВ), ВГА

0 күн + 8 ай: пента-вакцина (АбКДС-Хиб-ИПВ), ВГА, ОПВ

Осылайша бірінші күні-ақ бала үш вакцина (ККП, Пневмо және гекса-вакцина) арқылы 10 қауіпті инфекциядан қорғалады, ал 8 айдан кейін күнтізбені толығымен қуып жетеді.