Зерттеулер көрсеткендей, Pfizer/BioNTech және Модерна вакциналары шамамен 95% тиімді, ал «Спутник V» вакцинасының COVID-19-ға қарсы тиімділігі 91,6% құрайды. Сондай-ақ, ауыр немесе өмірге қауіпті жанама әсерлер туралы хабарламалар жоқ.
Неліктен COVID-19 вакциналарын тез жасалды:
• COVID-19 вакциналарында қолданылатын матрицалық РНҚ немесе аденовирустық векторлар технологиясы (Pfizer/BioNTech, Moderna, «Спутник V») ондаған жылдар бойы жүргізілген ғылыми зерттеулерге негізделген.
• Вакциналарды дамытудың дәстүрлі тәсілдері (тірі және белсенді емес вакциналар) ұзақ және күрделі өндіріс процесін ұсынады, ал векторлық және мРНҚ вакциналарының үлкен партияларын қысқа мерзімде жасауға болады (Вакциналар түрлерін қараңыз).
• Қытай ғалымдары вакциналармен жұмыс істей бастауы үшін Covid-19 туралы генетикалық ақпаратты жедел бөліп алды да және бөлісті.
• Зерттеушілер қауіпсіздік пен тиімділік хаттамаларының кез-келген кезеңін жіберіп алмады, бірақ деректерді тезірек жинау үшін клиникалық зерттеулердің 1 және 2 кезеңдері қатар жүргізілді.
• Мемлекеттердің үкіметтері вакциналарды әзірлеу бойынша зерттеулер мен жобаларға инвестиция салды.
• Кең ақпараттық жариялаудың арқасында компанияларға зерттеу үшін еріктілерді табу және тарту қиын болмады.
• COVID-19 өте жұқпалы және кең таралғандықтан, вакцинаның вакцинацияланған еріктілерге әсер еткенін көру көп уақытты қажет етпеді.
• Компаниялар вакциналарды кейде тіпті тіркеуге дейін шығара бастады, сондықтан кейбір материалдар рұқсат алу кезінде дайын болды.
Қауіпсіздік
Барлық вакциналар сияқты, COVID-19 вакциналары мұқият, көп сатылы сынақтан өтеді, оның ішінде ондаған мың адам қатысатын үлкен сынақтар болды. COVID-19 қаупі жоғары кейбір топтарды (мысалы, қарттар, созылмалы аурулары бар адамдар) қамтитын, бұл сынақтар кез-келген жалпы жанама әсерлерді немесе басқа да қауіпсіздік мәселелерін анықтау үшін арнайы жасалған.
Клиникалық сынақ COVID-19 вакцинасының қауіпсіз және тиімді екенін көрсеткеннен кейін, ДДҰ вакцинаны алдын-ала іріктеу үшін қарастырмас бұрын, вакцина шығарылатын елде нормативтік шолу мен мақұлдауды қоса алғанда, бірқатар тәуелсіз тиімділік шолулары мен қауіпсіздік дәлелдері қажет болады.
ДДҰ шақырған сарапшылардың сыртқы тобы клиникалық зерттеулердің нәтижелерін, сондай-ақ ауру, зардап шеккен жас топтары, аурудың қауіп факторлары және т.б. туралы деректерді талдайды. Жекелеген елдердің шенеуніктері вакциналарды ұлттық қолдануға мақұлдау туралы шешім қабылдайды және ДДҰ ұсыныстарына сүйене отырып, өз елінде вакциналарды қалай пайдалану туралы саясат жасайды.
COVID-19 вакцинасын енгізгеннен кейін ДДҰ қауіпсіздік мәселелерін үнемі қадағалап отыру үшін вакцина өндірушілерімен, әр елдегі денсаулық сақтау саласындағы шенеуніктермен және басқа серіктестермен жұмыс істеуді қолдайды.
