«Туберкулез жоқ, вакцина қажет емес! БЦЖ вакцинасы тиімді емес!»

Вакцинаны барлық елдерде қолданылады, бірақ иммундау сипаты әр түрлі болады: ТБ ауруы төмен көптеген дамыған елдерде олар тек қауіпті балалар үшін БЦЖ жасалады, ал аурудың ауыртпалығы жоғары елдерде барлық нәрестелер үшін вакцинация жүргізіледі. ДДCҰ ақпараты бойынша, деректері бар 180 елдің 157 елінде жалпыға бірдей вакцинация жүргізіледі, ал қалған 23 елде тек жұқтыру қаупі жоғары топтар ғана вакцинацияланады.

БЦЖ вакцинасының жанама әсерлері өте сирек кездеседі. Мысалы, алты Еуропа елінде 5,5 миллион вакцинацияланған баланы бақылаған зерттеулердің бірінде жүйелі жанама әсерлердің жиілігі миллионға 2,8 жағдайды құрады.

Вакцинаны қолдану, әлі де оның тиімділігі туралы пікірталас тудырса да, эндемиялық елдер үшін БЦЖ TБ-бен күресудің негізгі шараларының бірі болып табылады. Бүгінгі таңда БЦЖ тиімділігін бағалау үшін көптеген зерттеулер жүргізілді. Мысалы, 13 перспективті зерттеудің мета-талдауы ТБ-ден орташа қорғауды 51% көрсетті, ал 10 зерттеудің «кездейсоқ бақылау» талдауы орташа қорғаудың 50% көрсетті. Бірақ, ТБ-ді болдырмаудың тиімділігі төмен болса да, көптеген зерттеулер нәрестелерді вакцинациялау туберкулездің ауыр түрлерінен – туберкулез менингитінен және милиарлы туберкулезден айтарлықтай қорғауды қамтамасыз ететіндігін дәлелдеді. Туберкулезді менингит – мидың жұмсақ мембраналарының қабынуы-50% жағдайда өлімге немесе басқа да ауыр неврологиялық салдарға әкелуі мүмкін. Милиарлы туберкулезде инфекция өкпеге, бауырға, сүйек кемігіне, сондай-ақ басқа органдар мен тіндерге таралуы және әсер етуі мүмкін. 10 рандомизацияланған және бақыланатын зерттеулердің мета-талдауы милиарлы туберкулезден және туберкулезді менингиттен орташа есеппен 86% қорғауды көрсетті, бұл балалардағы ТБ-ның ауыр ағымдарын болдырмауда БЦЖ маңыздылығын дәлелдейді, өйткені туберкулезді менингит және милиарлы туберкулез сияқты ТБ-ден балалар өлімінің негізгі себебі болып табылады.