Тұмау және тұмауға қарсы вакциналар туралы аңыздар

Тұмау дегеніміз не

Тұмау - бұл тыныс алу жүйесіне әсер ететін вирустық инфекция: мұрын, тамақ, бронх, өкпе. Тұмау жыл сайын маусымдық індеттерді тудырады. Көптеген адамдарда симптомдар температураның күрт жоғарылауымен, бұлшықет пен бас ауруымен, тамақтың ауырсынуымен, мұрынның ағуымен және жөтелмен бірге жүреді.

Егер адам белсенді өмір салтын ұстанса, теңгерімді тамақтанса және жоспарлы вакцинацияны ұстанса, онда тұмау белгілері оңай өтуі мүмкін және сауығуы бір-екі аптадан болуы мүмкін.

Алайда, вирус созылмалы аурулары бар адамдарды өлімге әкелуі мүмкін. Жыл сайын маусымдық тұмаудың өршуі, өлімге әкелетін ӨСОА, жүрек және бүйрек жеткіліксіздігінің жалпы себебі болып табылады.

Тұмау вирусының үш типі бар:

Тұмау қалай таралады

Тұмау ауа тамшыларымен таралады: қоздырғышы бар сілекей мен шырыш тамшылары түшкіру мен жөтелмен бірге ауаға еніп, содан кейін басқа адамға жұғады. 

Бұл тамшылар айналадағы заттарға түсуі мүмкін: тұтқалар, пернетақталар, банкомат түймелері және т.б. Сондықтан тұмау кезінде қол гигиенасын сақтау өте маңызды.

Тұмау вирусын шошқа мен үйрек сияқты жануарлар мен құстар таратады. Мысал ретінде шошқа мен құс тұмауының эпидемиясын келтіруге болады.

Тұмауды қалай болдырмау керек

Алдын алудың ең тиімді әдісі — вакцинация. ДДҰ қауіпті аймақтағы халықтың келесі топтарына жыл сайынғы вакцинацияны ұсынады:

• жүктіліктің кез-келген кезеңіндегі жүкті әйелдер;
• 6 айдан 5 жасқа дейінгі балалар;
• 65 жастан асқан адамдар;
• созылмалы аурулары бар адамдар, әсіресе қант диабеті, ЖИА, АИТВ, 
• онкология;
• медицина қызметкерлері.

Жыл сайын тұмауға қарсы «дұрыс» вакцина қалай жасалады

Тұмау вирустары вакциналарға бейімделеді және жыл сайын мутацияға ұшырайды. Сондықтан тұмауға қарсы вакциналар штаммға байланысты жыл сайын өзгеріп отырады.

Штаммды анықтау және вакцинаны жасау үшін бүкіл әлемдегі ғылыми орталықтар жыл бойы тұмау туралы мәліметтер жинайды және алмасады.

Тек АҚШ-та CDC мәліметтері бойынша, 100-ге жуық вирусология және иммунология ғылыми-зерттеу орталықтары FDA-ға деректерді жіберу арқылы вирустық бөлшектердің айналымы мен үлгілерін бақылайды. FDA АҚШ үшін болашақ вакцинаның мазмұны туралы үкім шығарады. Содан кейін ДДҰ-мен бірлесіп әлемдік орталықтармен деректер алмасу үшін кездесулер өткізіледі.

Бағалау деректері талқылауға шығарылады: осы жылы солтүстік және оңтүстік жарты шарында вирустың қандай бөлшектері таралады. Осы деректердің негізінде вакциналарды дайындау бойынша ұсынымдар жасалады. Алайда, әр ел - өз елі үшін лицензияланған вакциналарға қандай штаммдар енгізілетіні туралы түпкілікті шешім қабылдайды.

Тұмауға қарсы вакцинаның негізгі түрлері